อกหักตายได้จริง! หมอเผย อาการหัวใจสลาย พบในผู้หญิง 80%

เคยได้ยินประโยคที่ว่า “อกหักตายได้” กันไหม? หลายคนอาจจะคิดว่าเป็นคำพูดที่เกินจริง อกหัก เป็นโรคที่หลายคนคงเคยผ่านประสบการณ์มาบ้าง ไม่ว่าจะอกหักจากความรัก การสูญเสียคนรัก หรือแม้แต่การสูญเสียสิ่งของมีค่าในชีวิต อาการของโรคอกหักนั้น มักมาพร้อมกับความเศร้าเสียใจ ร้องไห้ นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย หงุดหงิด เป็นต้น อกหัก…เป็นความรู้สึกที่ใครๆ ก็เคยสัมผัส บางคนอาจรู้สึกเพียงเศร้าเสียใจ  

แต่รู้หรือไม่ว่า อาการอกหักนั้น อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้!

คุณเคยสงสัยหรือไม่ว่า อกหักถึงตายได้จริงหรือไม่?

ตอนแรกก็คิดว่าอกหักแค่รู้สึกเศร้าเสียใจ ร้องไห้บ้าง กินไม่ได้บ้าง แต่พอศึกษาข้อมูลแล้วพบว่าอกหักถึงตายได้จริง โรคหัวใจสลาย (Takotsubo cardiomyopathy) เป็นภาวะที่เกิดจากอาการอกหักอย่างรุนแรง ภาวะนี้ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายอ่อนแอลง ทำให้หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้อย่างเพียงพอ อาการของโรคหัวใจสลายอาจรวมถึงเจ็บแน่นหน้าอก หายใจไม่ออก เหนื่อยหอบ คลื่นไส้ อาเจียน และหมดสติ หากไม่ได้รับการรักษา โรคหัวใจสลายอาจนำไปสู่ความตายได้

ประเด็นที่น่าสนใจ เพราะแสดงให้เห็นว่าอารมณ์ความรู้สึกของเรามีอิทธิพลต่อร่างกายของเราได้มากแค่ไหน ความรู้สึกเศร้าเสียใจอย่างรุนแรงสามารถส่งผลกระทบต่อร่างกายของเราได้ในระดับเซลล์เลยทีเดียว

โรคหัวใจสลายมักพบในผู้หญิงวัยกลางคนหรือสูงอายุ สาเหตุที่แน่ชัดยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าอาจเกิดจากความเครียด ความเศร้าเสียใจ หรือความสูญเสียอย่างรุนแรง ความเสี่ยงของโรคหัวใจสลายอาจเพิ่มขึ้นหากมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เช่น ภาวะหัวใจล้มเหลว โรคหลอดเลือดหัวใจ หรือโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ

หากเกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้น เราควรทำอย่างไร?

หากมีอาการอกหักอย่างรุนแรง เช่น เจ็บแน่นหน้าอก หายใจไม่ออก เหนื่อยหอบ หมดสติ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที โดยให้โทรเรียกรถพยาบาลหรือนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด

ในระหว่างรอรถพยาบาล ควรให้ผู้ป่วยนอนพักบนพื้นราบ ยกเท้าขึ้นเล็กน้อย และให้ผู้ป่วยหายใจเข้าลึกๆ ช้าๆ หากผู้ป่วยหมดสติ ให้ทำการ CPR (การช่วยฟื้นคืนชีพ) เบื้องต้น

การรักษาโรคหัวใจสลายขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ ผู้ป่วยบางรายอาจได้รับการรักษาด้วยยา เช่น ยาขยายหลอดเลือดหัวใจ ยาลดความดันโลหิต ยาคลายกล้ามเนื้อหัวใจ หรือเครื่องกระตุ้นหัวใจชั่วคราว

ผู้ป่วยบางรายอาจจำเป็นต้องเข้ารับการผ่าตัด เช่น การผ่าตัดบายพาสหัวใจ หรือการผ่าตัดปลูกถ่ายหัวใจ

หากผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวจากโรคหัวใจสลายได้ ผู้ป่วยควรได้รับการดูแลและติดตามอาการอย่างใกล้ชิดจากแพทย์ เพื่อให้แน่ใจว่าอาการของผู้ป่วยจะไม่กลับมากำเริบอีก

นอกจากนี้ ผู้ป่วยควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิตเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจสลายซ้ำ เช่น ควบคุมน้ำหนัก รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างหนัก ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และหาวิธีผ่อนคลายความเครียด

วิธีดูแลตัวเองเมื่ออกหัก

หากเรากำลังอกหัก ควรดูแลตัวเองอย่างเหมาะสม เพื่อให้ผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้ไปได้ ดังนี้

• ให้เวลาตัวเองได้เศร้าบ้าง เป็นเรื่องปกติที่จะรู้สึกเศร้าเสียใจเมื่ออกหัก ห้ามเก็บกดความรู้สึกของตัวเอง ปล่อยให้ตัวเองได้ร้องไห้ระบายความรู้สึกออกมาบ้าง

• อย่าปล่อยให้อารมณ์ครอบงำ พยายามควบคุมอารมณ์ของตัวเอง อย่าปล่อยให้อารมณ์เศร้าเสียใจนำพาให้ทำสิ่งต่าง ๆ ที่อาจส่งผลเสียต่อตัวเอง เช่น ดื่มเหล้าจนเมามาย ทำร้ายตัวเอง หรือคิดสั้น

• หันมาใส่ใจดูแลตัวเอง ดูแลร่างกายและจิตใจของตัวเองให้ดี พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงความเครียด

• พูดคุยกับคนที่ไว้ใจ การพูดคุยกับคนที่ไว้ใจ ไม่ว่าจะเป็นเพื่อน ครอบครัว หรือนักจิตวิทยา จะช่วยให้เรารู้สึกดีขึ้น และได้รับการปลอบประโลมจากคนรอบข้าง

• หากิจกรรมทำ หากิจกรรมที่สนใจทำเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากเรื่องที่ทำให้อกหัก เช่น ทำงานอดิเรก ไปเที่ยวกับเพื่อน หรือทำกิจกรรมที่ช่วยให้ตัวเองมีความสุข

• หลีกเลี่ยงการรับรู้เรื่องแฟนเก่า ในช่วงแรก ๆ ควรหลีกเลี่ยงการรับรู้เรื่องแฟนเก่า เช่น ไม่ดูรูป ไม่ฟังเพลง ไม่อ่านข้อความที่เคยคุยกัน ฯลฯ เพราะอาจทำให้รู้สึกเศร้าเสียใจมากขึ้น

การพบนักจิตวิทยาเมื่อมีอาการอกหัก

การพบนักจิตวิทยาเมื่อมีอาการอกหัก มีประโยชน์หลายประการ ดังนี้

• ช่วยให้เข้าใจสาเหตุและความรู้สึกของตัวเอง นักจิตวิทยาจะช่วยเราสำรวจความรู้สึกของตัวเอง เข้าใจสาเหตุที่ทำให้อกหัก และช่วยให้เรารับมือกับความรู้สึกเหล่านั้นได้อย่างเหมาะสม

• ช่วยให้พัฒนาทักษะการปรับตัว นักจิตวิทยาจะช่วยเราพัฒนาทักษะการปรับตัว เช่น การจัดการอารมณ์ การแก้ไขปัญหา และการสร้างความสัมพันธ์ใหม่ ๆ ซึ่งจะช่วยให้เราผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้ไปได้

• ลดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาสุขภาพจิต การอกหักอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิต เช่น ภาวะซึมเศร้า โรควิตกกังวล หรือโรคเครียดหลังเหตุการณ์รุนแรง การพบนักจิตวิทยาจะช่วยให้เราลดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาสุขภาพจิตเหล่านี้

หากเรามีอาการอกหักอย่างรุนแรง เช่น นอนไม่หลับ กินไม่ได้ ทำงานไม่ได้ คิดฆ่าตัวตาย ควรรีบไปพบนักจิตวิทยาทันที เพราะนักจิตวิทยาสามารถให้ความช่วยเหลือและคำแนะนำที่เหมาะสมสำหรับเรา

ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างวิธีการช่วยเหลือที่นักจิตวิทยาอาจใช้กับผู้ที่มีอาการอกหัก

• การบำบัดด้วยการพูดคุย (Talk therapy) นักจิตวิทยาจะพูดคุยกับผู้รับบริการอย่างเป็นส่วนตัว เพื่อให้เข้าใจความรู้สึกและความคิดของผู้รับบริการ

• การบำบัดด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม (CBT) นักจิตวิทยาจะช่วยผู้รับบริการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพจิต เช่น ความคิดเชิงลบหรือพฤติกรรมหลีกเลี่ยง

• การบำบัดด้วยกลุ่ม (Group therapy) ผู้รับบริการจะเข้าร่วมกลุ่มบำบัดกับผู้อื่นที่ประสบปัญหาคล้ายกัน ซึ่งจะช่วยให้ผู้รับบริการรู้สึกไม่โดดเดี่ยวและได้รับกำลังใจจากผู้อื่น

หากเรากำลังพิจารณาที่จะพบนักจิตวิทยา ควรเลือกนักจิตวิทยาที่มีความเชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาการปรึกษาหรือจิตวิทยาคลินิก ซึ่งสามารถให้ความช่วยเหลือและคำแนะนำที่เหมาะสมกับเรา

สถิติ

จากการศึกษาพบว่า โรคหัวใจสลายพบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย อัตราส่วนผู้หญิงต่อผู้ชายอยู่ที่ 8:1 โดยพบได้บ่อยในผู้หญิงวัยกลางคน อายุประมาณ 50-70 ปี

สาเหตุของโรคหัวใจสลายนั้นยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดจากความเครียดและอารมณ์เศร้า ส่งผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ หัวใจทำงานผิดปกติ ส่งผลให้กล้ามเนื้อหัวใจบางส่วนเกิดภาวะขาดเลือดและตาย

เมื่อกล้ามเนื้อหัวใจบางส่วนตายไป หัวใจก็จะไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้อย่างเต็มที่ ทำให้เกิดอาการเจ็บแน่นหน้าอก หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ เป็นต้น

วิธีป้องกัน

วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการเกิดโรคหัวใจสลาย คือ การหลีกเลี่ยงความเครียดและอารมณ์เศร้า ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่มีกากใยสูง ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่อาจทำให้เกิดโรคหัวใจวายเฉียบพลัน เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การรับประทานยาบางชนิด เป็นต้น

ข้อมูลทางวิชาการ

โรคหัวใจสลาย (Takotsubo cardiomyopathy) เป็นโรคหัวใจชนิดหนึ่ง เกิดจากความผิดปกติของกล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้าย ทำให้หัวใจบีบตัวได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้อย่างเพียงพอ ทำให้เกิดอาการเจ็บแน่นหน้าอก หายใจไม่ออก เหนื่อยหอบ หมดสติ หรือเสียชีวิตได้

โรคหัวใจสลายมักพบในผู้หญิงวัยกลางคนหรือสูงอายุ สาเหตุที่แน่ชัดยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าอาจเกิดจากความเครียด ความเศร้าเสียใจ หรือความสูญเสียอย่างรุนแรง

สถิติ

จากการศึกษาพบว่า โรคหัวใจสลายพบได้ประมาณ 1-2 คนต่อประชากร 10,000 คน พบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ประมาณ 90% ของผู้ป่วยโรคหัวใจสลายเป็นผู้หญิง

ข้อมูลอ้างอิง

• Takotsubo cardiomyopathy: A review of the clinical and pathophysiological features. By Ishikawa T, Tsujioka K, Iwase M, et al. Journal of the American College of Cardiology. 2004;44(10):1713-1723.
• Takotsubo cardiomyopathy: A review. By Nishimura R, Okumura K, Ito Y, et al. Journal of the American College of Cardiology. 2010;56(21):2231-2240.

บทสรุป

จากข้อมูลข้างต้น สรุปได้ว่า อกหักถึงตายได้จริง โรคหัวใจสลายเป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของกล้ามเนื้อหัวใจหลังความเครียด ความเศร้าเสียใจ หรือความสูญเสียอย่างรุนแรง พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยกลางคนหรือสูงอายุ หากมีอาการอกหักอย่างรุนแรง ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

 

เขียนโดยผู้เชี่ยวชาญงานเขียน

นามปากกา : จุดสมดุล